AURA VS SUSPUS

        Ceza ile Norm Ender 2010'da çıkardıkları albümlerden sonra bir nevi suskunluk dönemine girmişlerdi. Ceza single'lar yapsa da dinleyiciler albüm için beş sene beklemek durumunda kalmışlardı. Norm'un suskunluğu ise biraz daha uzun sürdü ve Norm 2017'de piyasaya geri dönüş yaptı. Suspus albümünün çıkış parçası olan “Suspus”ta Norm'un suskunluğuna gönderme varken Aura albümünün çıkış parçası olan “Deli”de de başta Ceza olmak üzere birçok rapçiye göndermeler vardı. Bu sebeple bu iki albümü karşılaştırma gereği duyduk.

        Suspus albümü biri intro, biri outro, biri düet ve onu solo olmak üzere on üç parçadan meydana gelmektedir. Norm Ender'in albümünde intro, outro ve düet yer almadığı için eşleştirmemizde Ceza'nın bu parçalarına (“Hoşgeldiniz”, “Sor Bize”, “Sessizlik”) yer vermeyeceğiz. Geriye kalan on parçanın dokuzunu Aura ile eşleştirmek yolunu seçmek yerine Norm Ender'in eskilerden sağlam bir parçasını (“Depresyon Oteli”) eşleştirmeye dâhil ederek durumu 10-10 eşitlemek yoluna gideceğiz. Bu parçayı seçmemizin sebebi Norm Ender'in en başarılı şarkılarından biri olması. Kapışma başlıyor!

        “Depresyon Oteli” > “Kolay Gelsin”

        “Depresyon Oteli”, Norm'un şimdiye kadar yaptığı en başarılı şarkılardan. Norm'un tüm diskografisi “Eksik Etek”, “Transparan”, “Kezban” gibi şarkılar yerine bu ayarda parçalardan oluşsa gerçekten çoğu dinleyici için zirveye oynayabilecek bir şahsiyet olurdu. Karşısında yer alan şarkı Suspus albümünün en başarılı şarkılarından olsa bile Norm bu şarkıyla “elinden gelenin en iyisini” yapmış. Aura albümünün dışından bir şarkı olduğu için Ceza rakibine “Kolay gelsin” diyerek bir nevi avans vermiş oluyor.

        “Benim Stilim” < “Yok Geri Dönmek”

        Norm Ender'in “Benim Stilim” parçasında müzik ve ritim çok hoş, Ceza'nın “Yok Geri Dönmek” parçası da flow ve flex açısından çok başarılı. Müzik de kulağa hoş geliyor. “Benim Stilim” sağlam olsa da “Yok Geri Dönmek” daha üst düzey bir parça olmuş.

        “Deli” < “Suspus”

        “Deli” parçası senelerdir albüm çıkarmayan Norm Ender'in yeni albümünün çıkış parçası idi. Şarkıda Ceza'ya ve diğer birtakım rapçilere yapılan göndermeler yoğunlukta. Karşısına konulabilecek en uygun şarkı bizce “Suspus” idi. Ceza'nın “Birikiminizle bi' bardak bile dolmaz, öğrenebildin mi velet?” sözüne karşılık Norm “Nicelik geçicidir nitelik kalıcı” derken haklı olsa bile “Perakende rapleriyle benle uğraşanlara öğrettim pandomim” sözü “Bırakın artık, yeteneğiniz yok / Siz rap yapıca'nız da ben görücem” dizelerinden çok daha başarılı.

        “Sonumu Görüyorum” > “Ders Al”

        “Sonumu Görüyorum” parçası Aura albümündeki en iyi şarkılardan. Ceza'nın “Ders Al” isimli parçası rap standartlarına göre oldukça başarılı bir parça olmasına karşın “Sonumu Görüyorum” kadar etkileyici değil. Yani Norm bu roundda “ 'Ders al' falan diyorsun ama bizim de bildiklerimiz var” demiş oluyor.

        “Kara Toprak” < “Milyon Farklı Hikâye”

        İki şarkı da toplumsal mesajlar içeriyor, hatta aynı meseleye parmak bastıkları ifadeler var. Norm “Kömür deyip geçme çocuk, yer altında ömür var.” derken Ceza da “Hangimizin yüzünde bir madencininki kadar nur var?” diyor. Norm “Biz barışçıl bir toplumuz, istemiyoruz savaş” derken Ceza “Savaş isteyenler genelde hep seyrederler, savaş istemeyenlerse hep savaşta ölenlerdir nedense.” diyor. İçerdikleri mesajlar yönünden benzer olsalar da “Milyon Farklı Hikâye”nin -daha dokunaklı yazıldığı için- bir tık üstte olduğunu ifade edelim.

        “Yarem” > “Aç Kalbini”

        Norm'un pop tarzına kaymış olması kimilerince olumsuz karşılanmışken kimilerince de olumlu karşılandı. Biz bu değişime -albümdeki her parçanın yüksek kalitede olması şartıyla- olumlu bakmaktayız ve “Yarem”, “Kaktüs” gibi şarkıların rap müzikte bir kazanım olduğunu düşünmekteyiz. “Aç Kalbini” şarkısı ortalama bir rap parçasını rahatlıkla alt edebilecek seviyede; ama “Yarem” kendi klasında çok sağlam bir parça olduğu için bu roundu alıyor.

        “Kaktüs” < “Kime Anlatsam”

        “Kaktüs” parçası pop-rap tarzında başarılı bir parça olmuş. “Bak o sözler sahteymiş, aşkın da yalanmış senin” gibi sözler içeren bir parça Ceza'nın tarzına uyan bir parça değil; zira Ceza şarkılarında aşk ilişkilerini işlemez. Tarz olarak birbiriyle alakası olmayan parçaların kıyaslanması ne kadar doğrudur bilinmez; ancak en azından “Kaktüs”ün karşısına müziği ve sözleri dokunaklı bir parça koyuyoruz. “Kime Anlatsam” Suspus albümünün en üst düzey şarkılarından olduğu için “Kaktüs”ü alt ediyor.

        “Avare” < “Bulanık Sular”

        Norm Ender'in “Avare” parçası bizce “Kaktüs”ün bir tık altında kalan bir parça olmuş. Yaşanmışlığı ne kadar yansıttığını bilemediğimiz için şarkıyı o yönden ele alamıyoruz. Karşısına Ceza'nın alışılmış tarzından farklı bir parça olan “Bulanık Sular”ı koyuyoruz. Albümün en iyi şarkılarından biri olan “Bulanık Sular”, “Avare”yi rahatlıkla yeniyor.

        “Kezban” < “Ne de Zor”

        Ceza'nın “Ne de Zor” parçasının albümdeki en zayıf şarkı olduğunu analizimizde de belirtmiştik; ama bu, şarkının başarılı olmadığı anlamına gelmiyor. Karşısına Norm Ender'in albümündeki -bizce- en vasat şarkı olan “Kezban” geçiyor ve “Ne de Zor” roundu kolaylıkla alıyor.

        “O Zaman Dans” < “Kim Olduğunu Unut”

        Geldik son rounda. “O Zaman Dans” ve “Benim Stilim” parçaları Norm Ender'in albümündeki en eğlenceli parçalar. “Kezban” da eğlenceli bir parça olarak tasarlanmışsa da bizce eleştirinin dozu kaçmış. “O Zaman Dans” parçası albüme renk katan bir parça; ancak karşısında Ceza'nın Norm Ender'e eleştirilerini içeren “Kim Olduğunu Unut” parçası var. Rap müzik kimi zaman eğlencenin, kimi zaman ciddiyetin müziğidir; bu parça da Suspus albümündeki en sert parça.

        Norm “Benim Stilim” ve “Sonumu Görüyorum” parçalarında “Popu devir'ce'm, sonra hep beraber delir'ce'z”, “Ezik pop kitlesi, bana ver lan dikkatini”, “Sistemin çakma starları varsa Türkçe rap'in de Ender'i var” gibi sözler etmekte; ancak eleştirdiği kitleyi rap müziğe çekmek yerine sanki şarkılarını onların dinlediği şarkılara benzetmeye çalışmış (elbette bir müzik şirketiyle çalışmasının da bunda payı vardır); “O Zaman Dans” da “Bir şirket açsam iki güne batar / Kimi sevsem anında trip atar” gibi sözleriyle bu tarz bir şarkı. Bu şarkının rap müzik içinde elbette değeri olduğuna kaniyiz; ancak bir kitleyi eleştirip sonra o kitlenin beğendiği tarzlara yaklaşma çabası yan yana abes duruyor. Ceza ise “Kim Olduğunu Unut” parçasında kitleyi hedef almak yerine pop müzik piyasasını hedef alıyor ve dinlenme uğrunda tarzından ödün vermeyeceğini ifade ediyor:

Vasatın altında sesler hayranları coşturan

Ben bir girdabım boş sözleri derin sularda boğan

Sen dinledikçe dinle, rapten gayrı yalan bana

Helal olsun laftan anlayana, anlayıp da anlatana

Pornografik pozlar ile anca dikkat çekenler

Bir toplasan şarkılarında üç satır zor ederler

Kolay ezberlenir ve rahat anlaşılır ritimler

Benim işim bu değil, anlaşılmasın benim besteler

        Norm Ender “Gerçek rapçilerin ilkeleri olur; ama siz onu sattınız” derken umarız ki Ceza'yı da kastetmemiştir; zira Ceza'nın -tarzı açısından- ne kadar ilkeli bir rapçi olduğu şu satırlardan ve hak ettiği değeri bulamamasına rağmen tarzından ödün vermemesinden anlaşılıyor.

(NOT: Bu yazıyı kaleme aldığımız zaman henüz “Fight Kulüp” şarkısı yapılmamıştı ve Ceza Ben Fero'nun rapine kapı aralayan söylemlerde bulunmuyordu. Ceza'nın kendi tarzı ve ideal rap görüşü değişmemiş olsa da bazı söylemleri dolayısıyla Norm'u haklı çıkarır duruma geldiği söylenebilir.)

        SONUÇ: 7-3 ve Kazanan: SUSPUS

        Albüm kıyasımızın amacı taraflardan herhangi birini rencide etmek değildir. Türkçe rap piyasasında Norm Ender'e hitaben “Ders Al” diyen ve “teknik yoksunu raplerin hepsini yok et”mek isteyen Ceza ve “Bırakın artık yeteneğiniz yok” diyen bir Norm var. Birbirlerini alt etmek isteseler de biz ikisinin de varlıklarını sürdürmesi taraftarıyız. Norm Ender'in büyük ihtimalle Ceza'yı kastederek “rapin tekelleşmesi”ne karşı çıkmasının yanında kendisini “Rapin tanrısı” olarak vasıflandırmasını rapin genetiği dolayısıyla yapılan bir asilik olarak görüyoruz; yoksa kendisi de bu ve benzer sözleriyle rapi tekeline almaya çalışmaktan pek de farklı hareket etmiş olmamaktadır.

        Sanatçılar bir önceki kapışmada (İçinde Patlar vs Onuncu Köy) neredeyse kafa kafaya gelmişlerdi; Aura albümü ise Norm'u Ceza karşısında -bizce- epey geriye düşürdü. Bu değerlendirmelerin sonunda Ceza'nın daha başarılı olduğu sonucuna ulaşmış olduk; ancak Norm Ender'in de çok başarılı şarkıları olduğunu ve Ceza'yla yarışabilecek düzeye dahi çıkabileceğini göstermiş olduk. Aura - Suspus kapışmasını da şu cümleyle kapatabiliriz: “Yedi üçten büyüktür ama on daha büyüktür.”.