Sansar Salvo (Ekincan Arslan) Türk
rapinin en tanınan ve en sevilen isimlerinden biri. Hazırlıkları
2014'te başlayan Şimdi
Sans isimli
albümünü Şubat 2017'de çıkardı. Bu albümün sinyalini daha
önce Yakında
Sans (Nisan
2016) isimli çalışmasıyla vermişti; bu sebeple albümün ismi
“Sans” olarak bekleniyordu. Şimdi
Sans,
Sansar Salvo'nun deyimiyle şimdiye kadar yapmış olduğu albümlerin
en iyisi. Ne var ki albüm birçok kişinin beklentilerini
karşılamadı; hatta Sansar'ın yazdığı verse'lerin hiçbirini
beğenmediğini söyleyenler bile olmuştu. Altyapıların çok iyi
olduğu konusunda ise herkes hemfikirdi. Beğeniye göre eleştirmek
ile kaliteye göre eleştirmek elbette farklı şeylerdir; bu
ikincisini başarmak da hayli zordur. Böyle bir iddiamız olmamasına
karşın mümkün mertebe şarkıları edebî değerlerine göre
incelemek amacı taşımaktayız. Haydi başlayalım.
1-
“Şimdi Sans”
Albümün
sözlü introsu mahiyetindeki şarkı. Beati güzel olan şarkının
sözleri ritmik açıdan beat'le uyumluysa da sözlerin bir kısmı
konuyu dağıtıyor. Bazı yerlerde küfürlü ifadelerin bulunması
da şarkının değerini aşağıya çekiyor. Nakarat güzel. “Ritmin
üstünde ben ipteyim. Sen kelimeysen ben cümleyim.” gibi
ifadelerin yer alması iyi olmuş; ancak sözlerin kalitesi şarkı
boyunca aynı kalamıyor. Ayrıca rap şarkıların içeriğinin
sadece kendi sanatını övüş olması şarkıların değerlendirmeye
1-0 yenik başlaması demek; ancak lirizm, didaktizm veya battle
yönleri kuvvetli şarkıların 9 veya 10 numaralık şarkı
olabileceğini düşünüyoruz.
4/10
2-
“Fırtına”
Albümden
önce single olarak sunulan “Hey” sayılmazsa albümün çıkış
parçası “Fırtına” idi. Bu parça albüm hakkında
beklentileri aşağıya çekti ve olumsuz yorumlar aldı. Verse'lerde
ses benzerliklerine dayanan bölümlerin olması anlamın ikinci
plana itildiği imajını verdi; gerçekten sözlere odaklanmadan
dinlemeye de müsait bir şarkı olmuş; ama tamamen anlamsız
sözlerden oluşmuyor. “Uykunu getiren o sütünü bir iç” tarzı
sözleriyle gece hayatı eleştirisi içerdiğini düşünebiliriz,
zaten klip de bu minvalde çekilmiş. “Beni durduramazlar.”
ifadesi Sansar'ın kendine olan güvenini yansıtırken “Yeni Sansi
Sans'a merhaba deyin.” cümlesiyle de Sansar Salvo, sanat
anlayışında bir değişim olduğunu ve bu parçanın da bu
değişimi yansıttığını belirtmiş oluyor. Parçanın sözleri
çok üst düzey değil; sözlere yoğunlaşmadan dinleyince hoş bir
şarkı. Nakaratın mixi biraz kötü olmuş, ayrıca nakarat
kısmının fazla tekrarlanması da pek iyi olmamış. Beat'inse
albümdeki diğer beatlere nazaran sönük kaldığını
söyleyebiliriz.
5,5/10
3-
“Hedefini Bul”
Sansar'ın
Ceza ile düeti olan “Hedefini Bul” parçası gerçekten
başarılı. Müzik ve nakarat üst düzey. Nakaratta laf kalabalığı
olmaması ve şarkının ismiyle uyumlu olarak vurucu ifadelerle
yazılması iyi olmuş. Sansar'ın sıklıkla kullandığı “biatch”,
“aynen” gibi kelimeler bu şarkıya yakışmış. Ceza'nın
verse'ünün Sansar'ın yazdığından daha iyi olduğunu belirtelim.
Sansar Salvo piyasa eleştirisi yapmak ve örtülü göndermelerde
bulunmak yerine “hedef” kelimesini hayati ve felsefi açıdan
konu alan bir verse yazmış olsaydı bizce parça 10 numara
olabilirdi. Bu hâliyle 10'un biraz gerisinde.
8/10
4-
“Hey”
Albüm
çıkmadan önce sunulan “Hey” parçasının beatinin, çıkış
parçası olan “Fırtına”nın beatinden daha iyi olduğunu
belirtelim. Önce beat hazırlanıp sonra sözler yazıldığı için
Sansar'ın bu beat üzerine yazacağı sözler zaten lirik, didaktik
veya felsefi olamazdı. Eğlenceli, dansa yönelik bir beat üzerine
eğlenceli ve ritmik sözler yazmış Sansar. EP harici bir albümde
bir iki tane bu tarz parça olmasının bir mahsuru yok; ancak
sözlerin mesaj vermekten çok ritim amaçlı yazılmış olması pop
kültürünü anımsatmakta. Nakaratın sürekli söylenmesi
“Fırtına”da rahatsızlık verici iken bu şarkıda dinleyiciyi
rahatsız etmiyor; ancak nakaratın “bey-hey-şey” gibi basit
kafiyelere dayanması “üst düzey kafiye”siyle övünen Sansar
için bir eksi olmuş. Bununla birlikte “Hey”in “Fırtına”dan
bir tık üstte olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz.
6/10
5-
“404”
Albümde
yer alan hareketli parçalardan biri “404”, Sansar da sözleri
ritme güzel uydurmuş. Dediğimiz gibi ritmin anlamın önüne
geçmesi bir olumsuzluk yaratabiliyor; ayrıca bu parçada konunun
dağılarak ilerlediğini görüyoruz. Elbette bir albümde her parça
üst düzey olmak zorunda değil; anlamdan çok ritmi ön plana
çıkaran birkaç şarkıya da rapte yer verilebilmekte. Albümde çok
parça olduğu için bazıları hareketli planlanmış ve kötü bir
seçim de olmamış. Albümde yer alan hareketli sololar içerisinde
“404” nispeten iyi bir parça.
7/10
6-
“Öğretecek Zaman”
Sansar'ın
Ogün Sanlısoy'la düeti olan parça bizce orta seviye bir parça
olmuş. Ogün Sanlısoy düeti için uygun bir konu seçilmiş
diyebiliriz. Müziğin de rock tarzında yapılması albüme
çeşitlilik katmış. Sansar'ın kafiyeleri başarılıysa da ilk
verse'te bazı kelimeleri tekrar kafiye olarak kullanması pek iyi
olmamış. Sansar Salvo'nun birçok takipçisi “Eski Sansar
nerede?” “Biz açıp eski parçaları dinleyelim.” gibi
yorumlar yapmaktalar, Sansar da bu parçada onlara yanıt vermek
istemiş; bu bakımdan yapılması gerekli olan bir parçaydı.
6,5/10
7-
“Nedense”
“Nedense”
parçası tartışmasız olarak albümün en iyi şarkılarından.
Sansar Salvo melankolik tarzdaki rapi de başarıyla icra ettiğinin
örneğini vermiş oluyor bu parçayla. Parça yatıştırıcı bir
müziğe sahip, yolda dinlemek için uygun. Verse'ler de nakarat da
güzel olmuş; duygu ve düşünceler güzel aktarılmış. Ayrıca
bu parçanın diğer düetlerden bir farkı var: Diğer düetlerde
sözler ortaklaşa yazılmış iken bu parçanın sözleri sadece
Sansar'ın imzasını taşıyor. Bu da demek oluyor ki “Nedense”yi
Sansar tek başına seslendirmiş olsaydı albümün en iyi solo
parçası olacaktı.
10/10
8-
“Artık Herkes Belki de”
Sansar
Salvo ve Aydilge'nin çok iyi uyum sağladıkları bir düet parça
olan “Artık Herkes Belki de” gerçekten üst düzey bir şarkı.
Dinleyiciler verse'leri dikkatle dinlerlerse “Eski Sansar”, “Eski
Sansar” diye aradıkları adamı bulabilirler. Nakarat da gerçekten
güzel olmuş. Düet parçalarda nakaratların çok iyi olması
parçaları düet yapılan sanatçıların yukarıya taşıdıkları
algısını oluşturabilir -hatta bazılarında bu algı oluşmuş-;
ancak üst düzey şarkılarda Sansar'ın verse'leri de üst düzey
bizce. Öte yandan “Artık Herkes Belki de” parçasının ismi
pek oturmamış denebilir; “Problemler Çözümsüz” veya
“Kayboldum” olsa belki daha isabetli olabilirdi.
8,5/10
9-
“Çeşitli Talepler”
Sansar
Salvo'nun Orçun Sünear'la düeti olan parça alışılmış rap
tarzından değişik bir parça olmuş. Beat yabancı filmlerin
romantik sahnelerinde veya entrika sahnelerinde kullanılan müziklere
benziyor, Sansar ve Orçun Sünear da bu müziğe çok uygun sözler
yazmışlar; ama sözler kalite açısından çok üst düzey değil.
Şarkı bu hâliyle kimi dinleyicinin hoşuna gidebilir, kimisinin de
gitmeyebilir. Rapte didaktik, lirik açıdan kuvvetli veya sert
içeriklere alışkın olan ve bu tarz rapleri sevenler tarafından
yadırganabilecek bir parça olmuş; ancak albüme çeşitlilik
katıyor. Sansar Salvo da bu albümde farklı farklı beğenilere
hitap etmek istediğini belirtmişti.
5/10
10-
“Kalbimi Koydum Ortaya”
Tartışmasız
olarak albümün en iyi şarkılarından. Hem Yasemin Mori'nin hem de
Sansar Salvo'nun yazdığı kısımlar çok başarılı. Parça,
Sansar'ın duygusal müzik üzerine içini döktüğü bir şarkı
olmuş. Şarkının girişindeki “Sorun olmaz albümüm fazla
dinlenmezse” sözleri Sansar'ın kendisini destekleyenlerin
azalmasına üzüldüğünü gösteriyor, ancak ödün vermeyeceği
ve kendi doğrularıyla hareket edeceği mesajını veriyor. Zaten bu
tavrını hiç bozmamış olması Sansar'ın aslında değişmediğini
gösteriyor.
10/10
11-
“Kaz Dağları”
“Kaz
Dağları” parçasının müziği albümdeki müziklerin en
güzellerinden. Yatıştırıcı bir müzik ve Sansar da sakin bir
tavırla söylemiş. Şarkının başlarında şu sözler yer alıyor:
Tek
odalı bir rezidansın içindeyim.
Hangi filmdeyim? Hayat film
değil.
Savaş kolay değil beynimizle,
Beynimizden es veren
hataların yarattığı sonuçlarıyla.
MC'ler mikrofonda lirikten
kılıçlarıyla,
Kadınlar kuluçlarıyla, düşmanlar
amaçlarıyla...
Dost da düşmanın yanında.
Dinleyici,
şarkının bu minvalde sözlerle devam etmesini bekliyor (en azından
biz bekledik); ancak Sansar Salvo rap sanatıyla ilgili sözlere
geçiyor. Arada ritmik açıdan güzel olan bir nakarat var; ikinci
verse'te ise Sansar “Albümümün ciddi kısmı: Sana güzel
salladım.” diyerek büyük ihtimalle Norm Ender'e sesleniyor, bu
kısımda da sakin bir tavrı var. Sanki bu kısımda da dönerek,
yapıp ettiklerine bakıyor ve sakince tespitlerde bulunuyor. Bizce
şarkı baştaki ifadelere benzer sözlerle ilerleseydi ortaya daha
iyi bir şarkı çıkardı; ama bu hâliyle de pek çok kişinin
beğenisini toplamış tabii.
7/10
12-
“Kolay Para”
Albümün
şüphesiz en iyilerinden ve bizce albümün en iyi solo şarkısı.
Hem müzik hem verse'ler hem de nakarat gerçekten çok iyi. Sansar
ele aldığı konuyu güzel ve akıcı bir şekilde işlemiş.
Herkes
“Hey”, “Fırtına” ve “Acı Kahpe” gibi şarkılara
bakarak albüm hakkında genel kanılara vardı ve diğer parçalar
da bu yerleşmiş kanılarla dinlenince bizce şarkıların gerçek
kalitesi anlaşılamadı. Sansar'a “Lirik ve nakaratlardaki söz
kaliten eskiye göre düşmüş.”, “Bazı sözlerin
anlaşılmıyor.” gibi eleştiriler yöneltildi. Bu
noktaların Şimdi Sans'taki birkaç şarkı için
geçerli olduğunu inkâr etmiyoruz; ancak bu durumlarla her şarkıda
karşılaşılmıyor. “Kolay Para” şarkısı bu ve benzeri
tümevarımların yanlışlığına en kuvvetli şekilde delil
oluşturabilecek parçalardan biri.
10/10
13-
“Yanlışlarımın Ortasında”
Ege
Çubukçu'nun renk kattığı parçanın albümün en iyi şarkıları
arasında olduğunu düşünüyoruz. Beat eğlenceli. İlk verse
Sansar Salvo'nun albümdeki en iyi verse'lerinden biri olmuş; parça
da Sansar'ın hayat karşısındaki konumunu sorguladığı bir
parça. Ege Çubukçu konu olarak Sansar'dan biraz farklılık
gösteriyor, daha çok beat'e bağlı kalarak sözler yazmış, öte
yandan o da “Gökyüzünün altında hayat değil adil” gibi
fikrî ağırlığı olan sözler de kullanmış. Parçanın
sonundaysa “Yazan mı yazdıran mı psikopat, ha?!” diyerek
Sansar'ı selamlamış.
Sansar
Salvo'dan sürekli melankolik veya öfkeli işler bekleniyor ve bu
tarzlarda olmayan parçalar çoğu dinleyici tarafından
beğenilmiyor. Hâlbuki Sansar böyle eğlenceli bir beat'te de kendi
melankolik ruh hâlini yansıtmayı başarmış ve “İçimdeki
nefret aynı” diyerek bunu belirtmiş.
9/10
14-
“Süvari”
Sansar
Salvo ve Server Uraz'ın düeti oldukça güzel bir parça. Albümün
sert parçalarından biri olan “Süvari”nin ilk verse'ünde
Sansar'ın başarılı flow'u, ikici verse'te de Server Uraz'ın
başarılı rhyme'ları dinleyiciye güzel anlar yaşatıyor. Nakarat
da güzel; sözlerle müziğin uyumuna da diyecek yok.
8,5/10
15-
“Vah Vah”
Sansar
Salvo ve Ayben'in düeti albümün hareketli parçalarından.
Sansar'ın rhyme'ı, Ayben'inse flow'u kuvvetli olmuş. İkinci
verse'ten sonra nakaratın neredeyse bir dakika boyunca tekrarlanması
ise iyi olmamış bizce.
6/10
16-
“Şansı Zorlama”
Sansar
Salvo, Anıl Piyancı ve Kamufle'nin ortaklaşa kaydettiği parça
belirtmek zorundayız ki albümün en kötü şarkısı olmuş. Beat
ile sözlerin ritmi gerçekten uyumlu; ama sözler dinleyiciyi pek
yakalayamıyor. Sadece Kamufle -biraz melankolik sözler söylediği
için olacak- dinleyenlerce beğenilmiş. Anıl'ın nakaratı iyi
denebilir, verse'ü de kendi tarzında orta seviye bir verse. Sansar
“Şansı zorlama, Sans'ı zorlama” diye kelime oyunu yaptığı
pek de iyi olmayan bir nakarat yazmış; verse'ünde küfür
kullanması iyi olmamış. Şarkının biraz uzun olması da
dinleyiciyi sıkıyor. Parçayı eğlenmek için kaydetmişler gibi.
3,5 /
10
17-
“What's Up”
Albümün
en sade beat'i “What's Up” şarkısına ait, belki de bu sebeple
Sansar bu şarkıda auto tune kullanmış. Albümde auto tune
kullanılmış olmasına olumsuz tepkiler gelmişti; ama sadece bir
iki şarkıda kullanılmış. Biz bu şarkıda kullanımını
isabetli bulduk; belki hem auto tune'lu hem auto tune'suz versiyon
yayınlanabilirdi ama bizce bu hâliyle de güzel. Parça sadece beat
yönünden değil, nakaratsız olması yönünden de sade bir şarkı
olmuş. Bu yönleriyle de albüme farklı bir tat katmış. Sansar
“N'aber” lafını “Şimdi Sans” ve “Acı Kahpe”
şarkılarında Türkçe kullanırken bu şarkıda da İngilizce
olarak kullanmış; tam olarak neye gönderme olduğunu anlayamadık.
(Galiba Norm'a.)
6,5/10
18-
“Acı Kahpe”
Snippet
yayınlandığı zaman “Acı Kahpe”nin yadırganacağı belliydi
ve şarkı yayınlanınca da -özellikle nakarat- dinleyenlerin
birçoğunun hoşuna gitmemişti. Şarkı kimi dinleyicinin favori
parçası olmuşken kimi dinleyici tarafından da hiç beğenilmedi.
Nakaratta basit bir kafiye amacı güdüldüğü düşünüldü.
Bizce nakaratın vermek istediği bir mesaj var, şöyle ki:
“Kahve-kahpe”
kelimelerinin benzerliğine yapılan göndermelerle daha önce de
karşılaşanlar olabilir; örneğin Kahperengi ismiyle bir
kitap yayınlanmıştı. Sansar Salvo da “Acı kahve” kelimesine
benzeterek oluşturduğu “Acı kahpe” kelimesiyle -zihniyet
anlamında- kahpeliğin hem kişinin kendisi hem de çevresi için
acı/acınacak bir durum olduğuna gönderme yapmış olmakta. “Bana
acı kahve, sana sütlü kahve” derken de kendisinin acılara
duyarlı olduğunu, kahpe zihniyetli kimselerin ise acılardan
etkilenmediklerini, acıları umursamadıklarını belirtmiş oluyor.
“Sana acı kahve sana sütlü kahve” derken de bu kimselerin
gözleri önündeki olumsuzlukları basitçe algıladıklarını ve
başkalarının yaşadığı acıların onlara masal gibi, film gibi
geldiğini söylüyor, yani acı kahve de onlara işlemiyor. “Sabah
sütlü kahve zaten acı kahpe” derken de bu kimselerin
rahatlarına, keyiflerine düşkün olduklarına gönderme yapılıyor.
Biz nakaratın verdiği mesajı doğru algıladıysak bu kısımla
Ceza'nın “Ben Ağlamazken” parçası arasında fikrî açıdan
paralellik olduğunu söyleyebiliriz.
Şarkıda
yadırganabilecek bir ifade de “Kafasına hava basıp, basamağı
imzaladı” dizesiydi. Burada da, bir şeyler başaran bir kişinin,
yaptığı işi gereğinden fazla övmesine gönderme var
diyebiliriz. Söz konusu kişinin “basamağı imzalama”sı,
başarı merdiveninde o basamağa kadar çıkan ilk kişinin kendisi
olduğuna ve ondan sonra bu basamağa çıkabilecek kimse olmadığına
inandığını gösteriyor. “Kafasına hava basmak” da, bu
davranışının mantıksızlığına dayanarak, o kişinin mantıklı
düşünemeyen ve kibirli biri olduğuna gönderme. (Buradaki
eleştiri belli bir kişiyi de hedef alıyor olabilir, söz konusu
davranış modelini de.)
Parçanın
müziği gerçekten güzel. Verse'lerin orta düzey olduğunu
söyleyebiliriz. Verse'lerin orta düzey iken üç tane olması da
dinleyiciyi yorabilir. Önemli mesajların verildiği kısımlar var,
ama aralarda yer alan “Kafan iki kere eleştirsin keko. Full homo
düzlemi ve de koko. Ya mokoko? He mokoko.” gibi kısımlar
çoğunlukla ahenk sağlamak için yazılmış sözler gibi duruyor;
ince anlamları varsa da yazarı bilir. Protest göndermeler güzel
ama birbirlerinden biraz kopuklar gibi.
7/10
19-
“Sorun Yok”
Sansar
ve Buura'nın düeti olan “Sorun Yok” parçası hareketli bir
parça. Sansar'ın sesine auto tune eklenmiş, Buura'nın sesi ise
tamamen auto tune. Bu durumun şarkıya yakıştığını belirtelim.
Sansar'ın flex yapması albüme çeşitlilik katmış, bununla
beraber Buura'nın verse'ündeki sözler daha ön plana çıkıyor.
Altyapının biraz kirli olduğunu düşünüyoruz; gitar sesleri
daha kısık düzeyde olsa veya hiç olmasaydı belki daha iyi
olurdu, bu şekilde kulağı yoran bir şarkı olmuş.
6,5/10
20-
“Kendime Not Part.2”
Sansar
Salvo 24. Şarjör albümünde “Kendime Not” isimli bir
parçaya yer vermişti; bu kez de o parçanın devamı niteliğinde
bir parça yapmış ve albümünün son parçası olarak
yerleştirmeyi uygun bulmuş. Parça albümün en güzel
altyapılarından birine sahip. Sözlerde kimi zaman anlam, kimi
zaman da ritim ön plana çıkıyor; ama biz anlamın ön plana
çıkmasını yeğliyoruz -özellikle de bu tür melankolik
parçalarda-. “Kendime Not” parçasında baştan sona anlam,
duygu ve düşünce ön plandaydı, ikinci partta ise çalkantılar
var bizce; bu da iki şarkı arasında bir tür kopukluk yaratıyor.
“Bazen küfret, bazen zekâ / Sana yapılanları unutma” gibi
öğüde yönelik kısımlar bu şarkının ilk partla bağlantısını
kuruyor. Şarkı dinleyiciyi yakalayabilen, arada açıp
dinlenebilecek türden bir şarkı.
7/10
Albüm
Ortalaması: 7,075 ~ 7
20
parçalık bir albüm için 7 gayet iyi bir sonuç. Albüm
ortalamasını aşağı çeken şarkıları bir kenara, sağlam
şarkıları bir kenara koyarsak elimizde iki liste oluşur -7 ve
üzeri puan alanlarla 7'den az puan alanlar-. 7'den az puan
verdiğimiz 9 şarkının (5 düet, 4 solo) ortalama puanı 5,5
oluyor. 7 ve üzeri puan alan 11 parça da (6 düet, 5 solo)
ortalamada yaklaşık 8,35 puana ulaşıyor. İncelememiz sonrasında
diyebiliriz ki orta düzey parçaların çok sayıda olması, albümün
esas değerinin altında algılanmasına yol açmış. Sansar sadece
10-12 sağlam şarkılık bir albüm çıkarsaydı yapılan olumsuz
eleştiriler daha az olabilirdi. Albüm değişik beğenilere hitap
ettiği için gerçekten güzel; 7 puan da bu riskin alındığı bir
albüm için iyi bir puan.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder