29 Ağustos 2020 Cumartesi

ŞİMDİ SANS VS AURA


        Türkçe rap icracısı iki sanatçı (MC) olan Norm Ender (Ender Eroğlu) ve Sansar Salvo (Ekincan Arslan) 2017'nin şubat ayında albümlerini piyasaya sundular. Norm Ender'in 9 parçalık Aura albümü solo bir albümken Sansar Salvo'nun 20 parçalık Şimdi Sans albümünde pek çok düet yer almaktaydı. Bu iki albüm dinleyiciler tarafından kıyasa tâbi tutulmuş ve bir kısım dinleyici Aura'yı üstün bulurken bir kısım dinleyici de Şimdi Sans'ı üstün bulmuştu. Bu kıyaslamalarda tam olarak hayranlık duygusu hâkim değildi; örneğin Sansar'ı daha çok seven birtakım dinleyiciler Aura'nın daha başarılı bir albüm olduğunu söylediler. (Bu tür yorumlar Youtube ve Bol Sözlük mecralarında bulunabilir.) Ayrıca, iki rapçinin dinleyici kitlesinde de beklediğini bulamayanlar vardı.

        Önceki yazılarımızda iki albümü de analiz ettik ve birbirine yakın puanlar aldılar. Aura son tahlilde biraz önde görünse de -aradaki nicelik farkı çok olduğu için- albümlerin puanlarını karşılaştırarak varılacak sonuç pek adil ve tatmin edici değildir, zira Sansar'ın albümünde çok başarılı şarkılar da var ve orta düzey şarkılar albümün ortalama değerini düşürmektedir. Sansar'ın albümünden en iyi kabul ettiğimiz 9 şarkıyı alıp bunların ortalama değerini Aura'nınki ile karşılaştırırsak daha doğru bir sonuç elde edebiliriz, bu durumda Sansar'ın geriye kalan 11 şarkısı ekstramız olmuş olur. Bu klasik albüm puanı kıyaslarını bir kenara bırakıp; belki daha az sağlıklı, ama
daha eğlenceli bir yöntemle albümleri karşılaştıracağız. Zaten o yüzden bu karşılaştırmaya “kapışma” adını veriyoruz. Amacımız söz konusu rapçilerden veya albümlerden herhangi birini itibarsızlaştırmak değil, eğlenmeyi amaçlıyoruz.

        Sansar Salvo'nun albümünden başarılı dokuz şarkıyı seçip Norm Ender'in şarkılarıyla teker teker kıyaslamak yolunu tutacağız. ("Hugo ve Tolga Abi" programında böcek dövüştürme oyunu vardı, belki hatırlarsınız. Burada da aynı mantığı uygulayacağız.) Sansar'ın geriye kalan 11 şarkısının hepsi dahi dinleyici için vasatsa bile bu albümün ortalama değerini ilgilendirir, Aura'yla kıyasını değil. Aslolan nokta şarkılardır. ("Nicelik geçicidir, nitelik kalıcı" diyen Norm Ender olduğuna göre biz de Sansar'dan niteliklileri alır ve Aura'yla kıyaslarız; sonuçta Sansar da Norm gibi sadece çok iyi 9 parçalık bir albüm çıkarsaydı sonuç farklı olacaktı ).

        İki albümde de başarılı şarkılar var, dolayısıyla taraflardan herhangi biri karşılaştırmayı 9-0 kazanamaz. (Sansar'ın albümünden en vasat sayılan şarkıları Norm'un şarkılarıyla eşleştirseydik belki Norm 9-0 alırdı.) Bu durumda 5-4 ve üzeri fark yapan tarafın albümü daha iyi demektir. Çok uzatmadan Sansar'dan şarkıları seçelim:

        Sansar Salvo'nun albümünden şu şarkıları seçmeyi uygun bulduk (Bu şarkıların dokuzunun da en iyi olması gerekmiyor, zira Norm'un çok iyi şarkılarının karşısına ortalama bir Sansar şarkısı koyabiliriz, sonuç değişmez.): "Hedefini Bul", “Hey”, "Nedense", “Artık Herkes Belki de,” "Kalbimi Koydum Ortaya", “Kolay Para”, "Yanlışlarımın Ortasında", “Süvari”, "Acı Kahpe".

        Şarkıları eşleştirirken dikkat edilecek bir nokta var: Hugo'nun böcek dövüşü oyununda olduğu gibi en mantıklı eşleştirmeyi yapmak. Örneğin "Acı Kahpe"yi "Benim Stilim"le eşleştirirsek "Benim Stilim" kazanır ve "Acı Kahpe" şarkısı güme gider; bunun yerine "Kezban"la eşleştirirsek (zira Norm'un albümündeki en vasat şarkı bizce o) "Acı Kahpe" roundu alacaktır. Konuların ve tarzların uyumuna da mümkün olduğunca dikkat etmek gerekir tabii. Eşleştirmeye geçelim:

        “Hedefini Bul” < “Sonumu Görüyorum”

        “Hedefini Bul” parçasında nakarat ve Ceza'nın verse'ü çok başarılı. Sansar'ın verse'ü ise biraz geride kalmış. Norm'un parçası ise sondaki gönderme kısmı haricinde on numara. O yüzden ilk roundu Norm alıyor.

        “Hey” ~ “O Zaman Dans”

        Sansar'ın hareketli parçası “Hey” ile Aura'dan “O Zaman Dans” eşleştirmek için çok uygun. İki şarkı da içerik itibarıyla popa yakın, dans etmeye uygun şarkılar. İkisi de orta seviye olduğu için round berabere.

        “Nedense” > “Avare”

        Norm'un "Avare" isimli parçası pop-rap tarzında ve ortalama düzeyde bir şarkı. Dinleyiciler Norm'un albümünde "Yarem", "Kaktüs" ve "Avare"nin aynı tarzda olduğuna dikkat çekmiş ve üç tane aynı tarzda şarkıya yer verilmesine gerek olmadığını belirtmişlerdi. Bu şarkılar içinde “Avare” nispeten zayıf kalmakta. Sansar'ın “Nedense” parçası ise albümün en nitelikli şarkılarından. O sebeple roundu hiç zorlanmadan alıyor.

        “Artık Herkes Belki de” > “Kaktüs”

        Sansar Salvo'nun Aydilge ile olan düeti hoş bir şarkı. Şarkıda güzel bir uyum yakalamışlar. Nakarat güzel; Sansar da güzel verse'ler yazmış. Norm'un “Kaktüs” parçası da ikili ilişkiler üzerine güzel bir şarkı; ancak Sansar'ın verse'lerine göre biraz klişe kalan ifadeler barındırdığı için roundu kaptırıyor.

        “Kalbimi Koydum Ortaya” > “Kara Toprak”

        Norm'un "Kara Toprak" cover'ı başarılı olmakla birlikte on numara bir şarkı değil, zira bizce şarkıda konu bütünlüğü sağlanamamış. Âşık Veysel'in "Kara Toprak" şiiri tamamen bireysel bir felsefeyi içermekte, Norm ise verse'lerinde toplumsal bir felsefe yapmaktadır. Bu tema Âşık Veysel etkisiyle seçilmiş olabilir, ancak "Kara Toprak" başka bir yerde durmaktadır. Şiirde alıntılanan diğer bir dörtlük ise ("Hararet nardadır, sacda değildir / Keramet baştadır, tacda değildir/ Her ne arar isen kendinde ara/ Kudüs'te, Mekke'de, hacda değildir") konuyu tasavvufi boyuta taşımaktadır. Âşık Veysel'in insanlardan yakındığı ve ölümü arzuladığı şiiri tasavvufi sayılabilirse de ölümle ilgili bir felsefeyi içermektedir. Diğer alıntı ise insan-Tanrı ilişkisini ve ibadeti konu almaktadır. Norm'un verse'leri de daha çok toplumsal felsefe içerdiği için şarkıda bütünlük korunamamaktadır; öte yandan tabii ki şarkıda savunulan düşüncelerin önemli olduğu inkâr edilemez. Karşısında Sansar'dan ortalama bir parça yer alsaydı alt edebilirdi ama "Kalbimi Koydum Ortaya" cidden başarılı bir şarkı. Ha, "Sansar'la Yasemin Mori çok mu konu bütünlüğü sağlamış sanki" diyecekler olabilir; ancak roundu Sansar'ın kazanmasının sebebi konu bütünlüğü değil zaten, şarkının üst düzey olması.

        “Kolay Para” > “Deli”

        Sansar'ın Şimdi Sans'taki en başarılı solo parçası bizce “Kolay Para”. Bu karşılaşmaya dâhil etmesek olmazdı. Karşısına Norm'un çıkış parçası “Deli”yi koyuyoruz. “Deli”, tekniği çok sağlam olmasa da kendini dinletebilen bir parça; ama “Kolay Para” kolay lokma olmadığı için “Deli” hüsrana uğruyor.

        “Yanlışlarımın Ortasında” < “Yarem”

        “Yanlışlarımın Ortasında”, Şimdi Sans albümündeki en başarılı parçalardan. Sansar'ın en iyi verse'lerinden birini bu parçaya yazmış olduğunu analizimizde de ifade ettik. Karşısında ise, Aura'nın en sağlam parçalarından biri duruyor. “Yarem”, gerçekten sağlam bir parçanın karşısında olmasına rağmen rakibini alt ediyor.

        “Süvari” ~ “Benim Stilim”

        Sansar ve Server Uraz'ın beraber kaydettikleri “Süvari” gerçekten başarılı bir parça. Norm'un “Benim şarkılarımın son kullanma tarihi yok” dediğini hatırlarsak; “Süvari”nin de böyle bir parça olduğunu söyleyebiliriz. Aura'dan “Benim Stilim” de gerçekten ritim ve içerik açısından hoş bir parça. Herhangi birini daha üstün tutsak diğerine haksızlık etmiş oluruz.

        “Acı Kahpe” > “Kezban”

        Geldik son rounda. Bir tarafta, Sansar'ın daha snippet yayınlandığı zamandan itibaren tepki toplayan parçası, diğer tarafta Norm'un albümündeki en zayıf halka. “Kezban”, kiminin çok hoşuna gitse de sözlerin içeriği açısından çok da dolu bir parça değil. Hani dinleyince “30 yaşında adamsın, bıraksana genç kızlarla uğraşmayı” diyesiniz geliyor. Sansar'ın “Acı Kahpe” şarkısıysa aldığı tüm olumsuz eleştirilere rağmen, “Kezban” kadar kötü bir şarkı değil. Ara ara çok da dolu sözler içeriyor. Bu sebeple son round da Şimdi Sans'ın.
   
        SONUÇ: 6 - 3 ve Kazanan: ŞİMDİ SANS

        Eşleştirmemizde katılınmayan noktalar olabilir; ancak herhangi bir başka adil eşleştirmede Aura'nın Şimdi Sans'ı devirebileceğini pek düşünmüyoruz. Rakamlar 6-3 yerine 5-4 falan olabilir; ama kazanan taraf değişmez.

        "Norm Ender solo albüm yaptı kardeşim, soloları eşleştirsene." diyebilirsiniz; ancak roundları alan düetlerde Sansar'ın verse'leri Norm'unkilerle yarışacak düzeyde. Ayrıca Norm "tamamen solo"yu tercih ederken Sansar'a mı sordu ki böyle bir kıyas yapalım. Bu tarz bir kıyasa karşılık "Bırak son albümleri, Norm'un şimdiye kadarki her parçasına Sansar'ın şimdiye kadarki parçalarından eşleştirme yapalım, o zaman da Sansar alır." diyenler de çıkabilir. Bütün bu ekstra düşünceler bizim burada yaptığımız işin esprisine ters düşmektedir, o sebeple böyle toplara girmeye gerek yok. :-)

        İki sanatçımızın da başarılarının devamını diliyoruz. Unutmayalım ki şarkılar kıyaslanabilirse de hiçbiri birbirinin yerini tutmaz. Sanatçılarımız da gökkuşağının renkleri gibidir ve hepsi bir arada bulunduklarında daha güzeldirler -yaptıkları gerçekten "sanat" olduğu müddetçe tabii-.


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder